Jak rozmawiać o depresji i reagować
Jak rozmawiać o depresji i reagować, zanim ktoś zniknie bez słowa?
Redakcja portalu STYL ŻYCIA Źródło: Freepik 8 września 2025 źródło: https://stacja7.pl/
Zdrowie psychiczne młodzieży to temat, którego nie da się odkładać na później. Zamiast kolejnych statystyk potrzebujemy lekcji rozmowy – o emocjach, kryzysach i proszeniu o pomoc – zanim ktoś zniknie bez słowa.
Wśród nas powoli dojrzewa temat, którego nie da się już odłożyć „na potem”. Nie chodzi o jednorazową pogadankę ani o straszenie statystykami, tylko o naukę najprostszej, a zarazem najtrudniejszej umiejętności: rozmawiania. O emocjach, o bezsilności, o proszeniu o pomoc – zanim ktoś zniknie bez słowa.
Dlatego też, w związku z premierą naszej książki „Zniknąć bez słowa”, przygotowaliśmy dodatkowy materiał edukacyjny do wykorzystania przez nauczycieli na lekcjach wychowawczych, opiekunów różnego rodzaju grup czy duszpasterzy młodzieży. To narzędzie ma pomóc wprowadzać młodych w kulturę otwartej rozmowy i uważności – bo czasem zwykła rozmowa może naprawdę uratować czyjeś życie.
Dlaczego właśnie teraz?
Bo młodzi nie potrzebują kolejnej definicji. Potrzebują języka, którym można nazwać otaczający ich mrok i ludzi, przy których można to zrobić bez wstydu. A grupy, w których spotykamy się z młodzieżą, mają tu realną sprawczość: wychowawca, pedagog, nauczyciel, ksiądz czy też opiekun potrafią zamienić 45 minut w „bezpieczną przystań”. Nie dlatego, że rozwiążą każdy problem, ale dlatego, że przerwią ciszę. Tę ciszę, która najczęściej właśnie bywa najgroźniejsza.
Edukacja, czyli odwaga zadawania pytań
Choć mamy gotową prezentację, to wartościowa lekcja o zdrowiu psychicznym nie musi zaczynać się od slajdów. Najlepiej rozpocząć ją od pytań: co robię, gdy mój kolega znika z życia klasy? Jak brzmi pierwsze zdanie, które do niego napiszę? Kogo poproszę o pomoc – i dlaczego to nie jest donos? Takie pytania odklejają temat od szkolnej „teorii”, przenoszą go do świata realnych wyborów i zdań, które młodzi naprawdę są w stanie wypowiedzieć.
Jeśli jest zasada, od której warto zacząć, to ta: najpierw słucham, potem mówię. Aktywne słuchanie – bez ocen i porad z automatu – działa lepiej, niż najbardziej błyskotliwe przemowy. W praktyce oznacza to zwykłe rzeczy: kontakt wzrokowy, krótkie parafrazy („słyszę, że…”, „rozumiem, że…”), zgodę na ciszę. Czasem to właśnie cisza daje komuś odwagę, by dokończyć trudne zdanie.
Nie zostawiaj ich z tym samych, opiekunie!
Najważniejszym komunikatem, jaki opiekun i wychowawca może dać młodym, jest obietnica towarzyszenia. Gdy pojawia się realne zagrożenie życia, dorosły bierze odpowiedzialność: informuje rodziców, sięga po pomoc specjalistów, nie zostawia ucznia „do jutra”. To nie łamanie tajemnicy – to ratowanie człowieka. A na co dzień? Zwykła dostępność. Możliwość „złapania” nauczyciela po lekcji. Otwarte drzwi pedagoga. Ustalony z klasą rytuał: gdzie i jak zgłaszamy, że ktoś potrzebuje wsparcia.
Mówienie o depresji i samobójstwie w edukacji nie polega na epatowaniu dramatem. Chodzi o normalizowanie proszenia o pomoc i o nazywanie rzeczy po imieniu: „to, co czujesz, jest ważne; nie musisz z tym zostać sam(a); jest pomoc – i wiemy, jak po nią sięgnąć”. To przesunięcie akcentu z sensacji na sprawczość robi różnicę.
Co możesz zrobić już dziś?
• Zarezerwuj 15 minut lekcji wychowawczej albo innego spotkania z młodzieżą na ćwiczenie „pierwszej wiadomości” do osoby w kryzysie.
• Wydrukuj telefony zaufania i przypnij w sali, w której się spotykacie.
• Ustal z grupą hasło bezpieczeństwa, które uruchamia rozmowę z dorosłym.
• Zapisz imiona dorosłych „pierwszego kontaktu” – niech młodzi wiedzą, do kogo, jak, gdzie i kiedy mogą się zwracać w razie potrzeby.
To tylko kilka prostych kroków, które możesz wdrożyć od razu. A jeśli chcesz pójść dalej, na naszej specjalnie uruchomionej stronie: ZNIKNĄĆ BEZ SŁOWA znajdziesz dodatkowe materiały: prezentację edukacyjną, którą możesz pobrać i wykorzystać na lekcjach wychowawczych, spotkaniach z młodzieżą czy w pracy duszpasterskiej. Bo rozmowy, które zaczynamy dzisiaj, mogą jutro naprawdę uratować komuś życie.
< < < PREZENTACJĘ ZNAJDZIESZ TUTAJ > > >
https://stacja7.pl/zniknac-bez-slowa-ksiazka/
